قطر در جستجوي دوست!

آلن گرش

ترجمه بهروز عارفی

سازمان صهيونيستي آمريکا ZOA، در روز ١٠ آوريل ٢٠١٨، در اطلاعيه اي در سايت خود، اعلام کرد که اين سازمان و مورتون کلاين رئيس آن مفتخر و خوشنودند به اطلاع برسانند که در اثر تلاش هاي آنان و پس از نشست هاي طولاني، متعدد و سنجيدهء کلاين با امير قطر و ديگر مسئولان عالي مقام قطري در دوحه، (…) اين کشور پذيرفته است که گزارش مستند موذيانه يهودستيز الجزيره را که يک نفوذي  در مورد به اصطلاح « لابي يهودي آمريکائي» (١) تهيه کرده، پخش نکند. (به مقاله « مستندي ممنوع شده درباره لابي طرفدار اسرائيل” در همين شماره لوموند ديپلماتيک مراجعه کنيد)

يک هفته بعد، تلويزيون الجزيره واکنش نشان داد: «مورتون کلاين به نادرست موضوع گزارش را “لابي يهودي آمريکائي” معرفي مي کند، در حالي که اين بررسي درباره سازمان هاي آمريکائي طرفدار اسرائيل (از جمله ZOA) است که تلاش مي کنند براي منافع يک کشور خارجي در خاک آمريکا تبليغ کنند. (٢)». الجزيره دست کم در يک مورد حق داشت: در اين فيلم مستند، هيچ اشاره اي به «لابي يهودي» نشده، گر چه درگذشته، يک رئيس پيشين کنگره جهاني يهود (٣) اين اصطلاح را به کار برده و در آمريکا نيز بسيار معمول است. باوجود اين، الجزيره در مورد تصميم  عدم پخش گزارش مستند سکوت کرد.

براي درک مسئله اي که در حول اين گزارش به جريان افتاده، بايد به بحراني برگشت که از سال ٢٠١٧، قطر و برخي همسايگانش، به ويژه عربستان سعودي و امارات متحده عربي با حمايت مصر را رودررو قرار داده است.(٤) اين سه کشور قطر را تحريم اقتصادي کرده اند. آن ها از حکومت دوحه مي خواهند که با ايران قطع رابطه کرده وتلويزيون الجزيره را منحل و پايگاه نظامي در حال ساخت ترکيه در قطر را تعطيل کرده و به ارتباطش با سازمان هاي « تروريستي » از جمله اخوان المسلمين و حزب الله پايان دهد.

درست است که از زمان حکومت شيخ حمد بن خليفه آل ثاني، پدر تميم بن حمد الثاني، امير کنوني ، سياست خارجي قطر، دست کم بي سابقه بوده است . اين اميرنشين از جمله در قبال عربستان سياستي مستقل داشته است. يکي از پايگاه هاي مهم استراتژيکي آمريکا در منطقه، در قطر واقع است؛ قطر رابطه با حماس را حفظ کرده و به غزه کمک مالي مي کند؛ اين اميرنشين، يکي از کشورهاي عربي بود که اجازه ايجاد مقري براي هيئت نمايندگي بازرگاني اسرائيل را داده بود (که به دنبال جنگ  عليه غزه در سال ٢٠٠٨-٢٠٠٩ بسته شد). آخرسر، الجزيره با همه انتقادي که به خاطر برخوردش به شورش هاي عرب (از جمله جنگ در ليبي) يا در همين اواخر، به دليل مداراجوئي اش با رژيم رجب تايب اردوغان متوجه آن شد ، شرايطي فراهم کرده که بحث و جدلي در جهان عرب  به راه افتد که اغلب رژيم هاي موجود را کلافه کرده است.

در ماه هاي پس از اولتيماتوم همسايگان قطر عليه آن کشور، به نظر مي رسيد که قطر متزلزل شده است. حتي به احتمال تجاوز  عربستان به اميرنشين کوچک اشاره شد. به ويژه که دونالد ترامپ عليه دوحه موضع گرفته بود. در چنين اوضاع و احوال پرتنشي بود که امير تصميم گرفت در رابطه عمومي با واشينگتن حالت تهاجمي بگيرد. در کشوري که رقبايش، عربستان سعودي و امارت آنتن هاي تقويتي گسترده اي دارند و ازجمله بنياد دفاع از دموکراسي FDD (٥)، دوحه  توانست با پرداخت پول، چندين آژانس روابط عمومي آمريکا را به خدمت گيرد. هدف هاي آن ها محافل محافظه کار نزديک به ترامپ و از جمله لابي طرفدار اسرائيل بود.

ديدارهاي افرادي نظير آلن دِرشوويتز، استاد دانشگاه طرفدار اسرائيل که هم دموکرات است و هم دوست ترامپ، فرماندار جمهوري خواه پيشين آرکانزاس مايکل هوکابي، يک مسيحي صهيونيست که دخترش سخنگوي کاخ سفيد است و جان بَچلر گرداننده يک راديوي محافظه کار از قطر نشان مي دهد که کارزار اين کشور به موفقيت هائي دست يافته است. در واشنيگتن نيز اثرات اين  وضع را حس کردند و يک ميانجي  براي بحران انتخاب کردند. در آوريل ٢٠١٨، ترامپ با امير الثاني ملاقات کرد براي سپاسگزاري از او اعلام کرد که قطر سلاح آمريکائي مي خرد. او حتي به چند سازمان صهيونيستي کمک مالي بلاعوض کرد، از جمله «سربازان ما سخن مي گويند» (Our soldiers speeak) که ديدارهاي افسران ارتش اسرائيل را از آمريکا سازماندهي ميکند (٦).

اما نزديکي با قطر موجب اختلاف در لابي طرفدار اسرائيل شده است. ايگال کارمون، مدير انستيتوي پژوهش در رسانه هاي خاورميانه (Memri)، سايتي که «مراقب» رسانه هاي عرب است (و در تحريف انتشارات آن ها ترديدي به خود راه نمي دهد) (٧)، در مقاله اي با عنوان « قطر: اميرنشيني که همه را گول مي زند» برآشفته مي شود: «غم انگيز است که مشاهده مي  کنيم که رهبران يهودي آمريکائي با دخالت ناآگاهانه در مناقشه داخلي  که ربطي به آنان ندارد، يعني مناقشه هاي غامض و غيرقابل درک بين اعراب، کليشه هاي يهودستيز را  تقويت مي کنند. (٨)»

جوناتان شانزِر، از FDD گله مي کند که : «هيچ اشکالي ندارد که تحليل گران و روشنفکران براي کسب اطلاعات به قطر بروند. مشکل اين است که در جريان اين ديدارها، آن ها روايت ديگري از تاريخ را نمي شنوند. آن ها بايد به انتقاد از قطر نيز گوش دهند. آن ها بايد با نکات زيادي درباره روابط قطر با حماس، القاعده، طالبان، اخوان المسلمين و ديگر بازيگران مسئله ساز آشنا شوند.» (٩) شانزر در مصاحبه طولاني با جيمز آنتوني کلِين فلد در گزارش مستند الجزيره، اظهار تاسف مي کند که تلاش هاي او براي وصل کردن جنبش «بايکوت، عدم سرمايه گذاري و مجازات» BDS به سازمان هاي «تروريستي» (ابتدا حماس و سپس جبهه خلق براي آزادي فلسطين) در افکار عمومي آمريکا به نتيجه نرسيده است.

از يک سال پيش، قطر موفق شده که خطري را که تهديدش مي کرد، عقب براند و رقبايش را به موضعي دفاعي بياندازد. اما، در قبال اين سياست جديد، فلسطيني ها چه بهائي را خواهند پرداخت؟

پاورقي ها:

١-

« ZOA/Mort Klein convinced Qatar to cancel anti-semitic Al Jazeera “Jewish lobby” series », Organisation sioniste américaine (ZOA), 10 avril 2018.

٢-

« Al Jazeera denies claims of pro-Israel group on The Lobby films », Al-Jazira, 17 avril 2018.

٣-

En novembre 1978, Nahum Goldmann demanda au président James Carter de briser le « lobby juif », qu’il assimila à « une force de destruction », « un obstacle à la paix au Proche-Orient ».

٤- مقاله « جنگ عجیب در خلیج فارس» ، لوموند دیپلماتیک ژوئیه ٢٠١٧

https://ir.mondediplo.com/article2806.html

٥- مقاله « نفوذ هراس انگیز ریاض در واشینگتن» ، لوموند دیپلماتیک ژوئیه ٢٠١٧

https://ir.mondediplo.com/article2798.html

٦-

Tamara Nassar et Ali Abunimah, « Qatar funded Zionist Organization of America », Electronic Intifada, 10 juillet 2018.

٧- مقاله « خبرپردازی به شیوه اسرائیلی»، لوموند دیپلماتیک سپتامبر ٢٠٠٥.

https://ir.mondediplo.com/article716.html

٨-

Yigal Carmon, « Qatar, the emirate that fools them all, and its enablers », Institut de recherche des médias du Moyen-Orient, Washington, DC, 18 janvier 2018.

٩-

Cité par Amir Tibon, « Israeli Embassy in US : We oppose Qatar’s “Outreach to pro-Israel US Jews” », Haaretz, Tel-Aviv, 31 janvier 2018.