جمهوری اسلامی، جمهوری لائيك و جايگاه ما

در پايان دوره ى چهار ساله ى رياست جمهورى حجت الاسلام خاتمى، در آستانه ى برگزارى هشتمين دوره ى انتخابات رياست جمهورى اسلامى ايران و پس از دو دهه سلطه ى خودكامگى دينى، كه با خسرانهاى بزرگ مادى و معنوى، تباهى جان انسانها در جنگى خانمانسوز و شكنجه و كشتار بى دريغ مخالفان همراه بوده است، ما كوشندگان فرهنگى، سياسى و روشنفكران تبعيدى، ضمن ابراز نگرانى عميق خود نسبت به آنچه در ايران مى گذرد و بيم از آينده ى آن، اعلام مى داريم:

١ـ كارنامه ى حكومت دينى در ايران نشان داده است كه جمهورى اسلامى، به رغم نياز مبرم جامعه و برخلاف خواست اكثريت مردم، از دست زدن به اصلاحات سياسى در ساختار قدرت و پذيرش حاكميت مردم ناتوان است. سرشت، بافت و كاركرد اين نظام، مبتنى بر قانون اساسى و نهادهايى است كه خود بزرگترين موانع تحقق مردم سالارى (دموكراسى) در ايران هستند.

٢ـ جناح هاى اين حكومت به رغم همه ى اختلاف نظرها و تفاوت هايى كه در شيوه ى اداره ى كشور با هم دارند، جملگى به حفظ نظام دينسالار و اصل ولايت فقيه پايبند مانده اند. هرجا كه خواست، اراده و حقوق مردم در برابر رأى ولى فقيه قرار گرفته، اصلاح طلبان از تكيه كردن به مردم و به كرسى نشاندن خواست هاى آنان هراسيده اند و سرانجام، به حكمِ مصلحتِ نظام، به رأى “ول امر مسلمين” گردن نهاده اند. در گفتار اصلاح طلب و در كردار مصلحت خواه نظام مانده اند.

٣ـ زنان و مردان ايرانى در پيكارى پُر اُفت و خيز اما پيوسته و با هوشيارى و تلاشى روزمره در برابر نظام بيدادگر و خودسر ايستادگى و هرجا كه توانسته اند دست تجاوز او را كوتاه كرده اند. عميقتر شدن شكاف ميان رقيبان در قدرت و بلند شدن بانگِ اصلاح طلبى، در متنِ همين ايستادگى معنا مى يابد.

٤ـ برچيده شدن بساط حكومت خودكامه ى دينى، در گرو پديد آوردن جانشينى دموكراتيك است. پيكار دموكراتيك زنان و مردان آزاديخواه، جايگاه شايسته ى خود را در جبهه يا جبهه هاى ديگرى جدا از جبهه ى محافظه كاران يا اصلاح طلبان حاكم باز مى يابد.

بر پايه ى چنين ملاحظاتى ما بر اين باوريم كه:

الف) هدف اصلى تحول آينده ى جامعه ى ايران، دست يابى به دموكراسى ست. جامعه ى ما در همه ى عرصه ها و جلوه هاى گوناگون زندگى اجتماعى، سياسى، اقتصادى و فرهنگى خود، نيازمند گذار از اين تحول دموكراتيك است.

ب) مناسب ترين شكل حكومت براى پى ريزى و پاسدارى اين تحول دموكراتيك، استقرار يك جمهورى لائيك مبتنى بر تكثر بينش ها و روش هاست كه پايبند موازين جهانى حقوق بشر، رعايت شأن و حيثيت ذاتى انسان، آزادى عقايد و اديان، برابرى حقوق زن و مرد، تأمين عدالت اجتماعى و حقوق اقليت هاى ملى و قومى در ايران باشد.

خواست و آّرزوى مشترك امضا كنندگان اين بيانيه آن است كه طيف گسترده اى از آزاديخواهان، از افق ها و خاستگاه هاى گوناگون، پيرامون اين اصول و مواضع گرد هم آيند. طيفى كه از يك سو مخالف اصول هرگونه حكومت دينى ست و با هر شكلى از جمهورى اسلامى ناسازگار است، و از سوى ديگر بر آن است كه به سهم خود زمينه ى شكل يابى جمهورى لائيك در ايران را هموار سازد، با برداشتن گام هاى سنجيده، نيروى خود را با جنبش هاى اعتراضى مردمانِ سرزمين مان پيوند زند، زبانِ آزاد خواسته هاى برحق آنان گردد و راه مستقل خويش را به سوى جدايى كامل دين از دولت و پيوند ناگسستنى آن با مردم سالارى و آزادى به عنوان كليتى تجزيه ناپذير در پيش گيرد.

پاريس

٣خرداد١٣٨٠- ٢٣ ماه مه ٢٠٠١

دلجو آبادى، رسول آذرنوش، نعمت آزرم حميد احمدى، حسين اخوان توحيدى، يوسف اردلان، سودابه اردوان، احمد اسكندانى، بيژن اسكندرى، مهدى اصلانى، حسن اعتمادى، رضا اغنمى، اقبال اقبالى، حميد اكبرى، نسرين الماسى، نسترن امجدى، زهره امينى، فريبا امينى، اصغر ايزدى، محمود باباعلى، حسين بابايى، نيما باربد، جواد باجغلى، رحيم باجغلى، شهره بديعى، منيره برادران (م.رها)، احمد برزين، نجمى بقايى، سهراب بهداد، آرام بيات، شكوفه بيات، منصور بيات، سيروس بينا، مهران پاينده، منوچهر پرشاد، ايرج پزشكزاد، هايده ترابى، بكرى تميزى، مليحه تيره گل، فريدون تنكابنى، منوچهر ثابتيان، على اصغر جامعى، اقدس جاويدى، بهروز جاويدى، سيروس جاويدى، ميهن جزنى، فرشيد جمالى، اكرم جوادى، على جوادى، عليرضا جوادى، گلرخ جهانگيرى، على اصغر حاج سيدجوادى، بهروز حشمت، كيومرث حكيم، بيژن حقيقى، لعيا حقيقى، حيدر، منصور خاكسار، نسيم خاكسار، محمد خاور، عباس خداقلى، رضا خسروى، آذر خونابى، اسماعيل خويى، رفعت دانش، بهروز داودى، هايده درآگاهى، ناصر درخشانى (خاور)، منصوره درزى، مهرداد درويش پور، رضا دقتى، منوچهر دقتى، حسين دولت آبادى، امير دهُا، كوچک دهُا، مهدى ذوالفقارى، على راسخ، ناصر رحمانى نژاد، فرهمند ركنى، احمد رناسى، فضل الله روحانى، كامبيز روستا، ميهن روستا، ناصر روشن ضمير، حميد رياحى، فريده زبرجد، مجيد زربخش، حسن زرهى، ميترا سادات گوشه، بابک سالارى، منوچهر سالكى، فاطمه سعيدى (مادر شايگان)، فلوريدا سفيرى، هايده سناوندى، بهمن سياووشان، اسد سيف، اكبر سيف، على شاهنده، شهلا شفيق، كيواندخت شكيبايى، فريدون صبورى، رضا صلاحى، پولاد صفارى، پويا صفارى، رضا صفارى، نبى صميمى، فرح صوفى، فرشته صوفى، فرهاد صوفى، نسترن صوفى، ياسمن صوفى، حميرا طارمى، جواد طالعى، رضا طاهرى، مهين طاهرى، ناصر طهماسبى، عباس عاقلى زاده، شهلا عبقرى، كاوه عبقرى، بتول عزيزپور، مهدخت علامه زاده، ناصر عليزاده، آنا عنايت، عباس غيايى، مريم فروغى زاده، منصور فرهنگ، رسول قادرى، مهدى قاسمى، وجيه الله قاسمى، سيامک قبادى، پرويز قليچ خانى، شهرام قنبرى، داريوش كارگر، حجت كايدانى، يوسف كبيرى، زيبا كرباسى، احمد كريمى حكاک، سرور كسمايى، اميرهوشنگ كشاورز صدر، لادبن كيا، محمدرضا كيوان، شهلا كيوانى، محمود گودرزى، بهزاد لادبن، ستار لقايى، سيروس ماهان، مهناز متين، على متين دفترى، مريم متين دفترى، هدايت متين دفترى، امير مجيدى، سيروس محمدى، باقر مرتضوى، رضا مرزبان، حسين مشفق، عزت مصلى نژاد، عباس مظاهرى، محمدعلى معتدل، بهروز معظمى، محمدرضا معينى، ولانتين مقدم، مسلم منصور، نجمه موسوى، نويد مومن، باقر مومنى، ناصر مهاجر، نسرين ميرموسوى، رضا ناصحى، شهباز نخعى، جميله ندايى، على نديمى، حميد نوذرى، ميترا نشاط نورى، وحيد وحدت حق، رضا هاشمى، عباس هاشمى، رضا هومن، ستاره يعقوبى، سعيد يوسف، مهدى يوسفى.