تونس تحت کنترل نظامی

دوشنبه ۲۷ دی ۱٣٨۹ – ۱۷ ژانويه ۲۰۱۱
تونس: زین العابدین بن علی با کلیه افراد خانواده اش کشور را به قصد مکانی نامعلوم ترک نمود. در باره جانشینش تنها حدس هائی وجود دارد.
Karin Leukefeld
Jungewelt
برگردان ناهید جعفرپور

ورق در تونس برگشته است. بعد از چهار هفته اعتراضات عمومی بر علیه بیکاری جوانان و بالا رفتن قیمت مواد غذائی، رئیس جمهور بن علی که سال های سال تنها رهبر تونس بوده است در روز جمعه به همراه خانواده اش تونس را بقصد عربستان سعودی ترک نمود.

بن علی بعنوان آخرین تلاش برای نجات قدرتش یک روز قبل از ترک تونس به تظاهرکنندگان گفت که وی به ارتش دستور داده است تا از اسلحه گرم استفاده نکنند و زندانیان را آزاد نمایند. وی اعلام نمود که در سال 2014 از سیاست کناره گیری خواهد نمود. وی گفت که رسانه ها و اتحادیه ها و احزاب در آینده می توانند آزادانه فعالیت نمایند. بن علی در مصاحبه تلویزیونی بعدی گفت که من پیام شما را گرفتم. در آینده باید دمکراسی در تونس بطور گسترده برقرار گردد. سپس وی ابراز نمود که قیمت شیر و نان و شکر پائین آورده خواهد شد و 30000 محل جدید کار ایجاد خواهد شد. شرکت هائی که 10% محل کارشان را در اختیار جوانان بگذارند به لحاظ مالیاتی به آنها ارفاق خواهد شد.

در حالیکه احزاب اپوزیسیون و سازمانهای حقوق بشری در ابتدا نسبت به این صحبت ها مثبت عکس العمل نشان دادند اما پهنه جامعه از این سخنان آرام نگشت. هزاران نفر به سوی وزارت کشور روان شدند وخواهان کنار رفتن فوری بن علی گشتند و فریاد زدند بن علی متشکریم اما دیگر برای ما بس است!

نیروهای پلیس و سربازان ارتش بسیار متفاوت به این اعتراضات عکس العمل نشان دادند. در حالیکه برخی به سوی جمعیت گاز اشک آور پرتاب نمودند و مردم را کتک زدند و دستگیر کردند اما احساس همدردی میان تظاهرکنندگان و برخی از نیروهای امنیتی هم مشاهده گردید.

بن علی آنطور که پیداست نا مطمئن از اینکه آیا پلیس و ارتش هنوز پشت او قرار دارند مجموعه دولت و پارلمان را منحل نمود و اعلام وضعیت اضطراری کرد. سپس با کلیه افراد خانواده اش در هواپیما نشست و کشور را ترک نمود. از این تاریخ ارتش کنترل فرودگاه و راه های هوائی را بعهده گرفت.

بن علی در سال 1936 که هنوز تونس تحت کنترل فرانسه بود متولد شد. وی در مدرسه نظامی فرانسه و آمریکا آموزش دید و در سازمان امنیت ارتش تونس صاحب مقام گشت. سال 1958 وی وزیر امنیت ملی تونس گشت و سال 1986 وزیر کشور و سال 1987 نخست وزیر تونس. در همان سال وی بر علیه رئیس جمهور حبیب بورقبه که در سال 1956 تونس را به استقلال رسانده بود کودتا نمود و خود رئیس جمهور گشت.
بن علی به مردم وعده دمکراسی داد و در سال 1999 اولین انتخابات ریاست جمهوری را برگزار نمود که در آن 99،44 درصد خودش رای آورد. بجای رفرم ها آزادی بیان و آزادی فعالیت سیاسی همچنان محدود تر گشت و زندانها پر از زندانیان سیاسی گشت. سال 2001 بن علی از دولت آمریکا برای مبارزه بر علیه ترور پشتیبانی نمود و بطوری خونین بر علیه اپوزیسیون مسلمان حرکت نمود.

اینکه سیاست تونس در آینده چه خواهد شد در حال حاضر ناروشن است. نخست وزیر تونس محمد الغنوشی در روز جمعه بطور موقت ریاست جمهوری را بعهده گرفت و وعده داد که تمامی رفرم های اعلام شده را به اجرا درآورد. در روز شنبه نمایندگان اپوزیسیون هم دیگر را ملاقات نمودند تا دولت موقت وحدت ملی را شکل دهند. فواد مبازا سخنگوی تا کنونی پارلمان تونس مامور گشت برای 6 ماه آینده رفرم در حق انتخابات را انجام دهد و انتخابات جدید را سازماندهی کند.

آمریکا و آلمان و فرانسه و اتحادیه اروپا به تونس اطمینان دادند که در روند سیاسی اصلاحات به تونس یاری رسانند. البته این به آسانی قابل اجرا نیست. بن علی با زور اسلحه بمدت 23 سال تمام اپوزیسیون سیاسی را خفه نمود و از کشور فراری داد. بسیاری از جوانان تونس امروز سیاستمداران تبعیدی را که اکنون به کشور بر می گردند و تلاش می کنند گوش شنوائی پیدا کنند را نمی شناسند. یکی از چهره های معروف اپوزیسیون اسلامی رشید ال غنوشی است که رهبر النهضة اسلامی است که تا کنون ممنوع بوده است. الغنوشی از سال 1993 در لندن در تبعید بسر برده است و در دنیای اسلامی عرب یکی از سخت ترین دشمنان سیاست آمریکا به حساب می آید و خواهان رفرم در اسلام و برقراری دمکراسی و حقوق بشر است. روز یکشنبه الغنوشی اعلام نمود که به تونس بازخواهد گشت و برای گرفتن وظایف دولتی آماده است.

رسانه های عربی حدس می زنند که کمال مرجانه یا احمد نجیب الشابی بنیان گذارحزب دمکراتیک مترقی، می توانند جانشین بن علی گردند. مرجانه به حزب دولتی ” ار س د” تعلق دارد و در زمان بن علی وزیر دفاع و وزیر امور خارجه تونس و قبلا نماینده تونس در سازمان ملل بوده است. نجیب الشابی با وجود فشار اما تونس را ترک نکرده است. محمد الغنوشی اقتصاددان ونخست وزیر تا کنونی برعکس بقیه سابقه سیاسی چندانی ندارد. رسانه ها گزارش می دهند که در سال های گذشته وی قصد داشته است که وارد بخش اقتصادی تونس گردد.