استادان به دانشجویان نمره «پوشش» می‌دهند
مینا عینی‌فر
مسوولان فرهنگی در روزهای پایانی سال درگیر طرح‌هایی در رابطه با پوشش زنان و دختران در اماكن مختلف شده‌اند؛ طرح‌هایی كه تنها شامل حال كارمندانی مثل پرستاران و كارمندان بانك كه به‌طور معمول لباس‌هایی یكسان به تن می‌كنند، نیست بلكه كارمندان بعضی از اداره‌های دولتی را هم در بر می‌گیرد. در این میان پوشش دانشجویان هم بعد از منتفی شدن طراحی لباس فرم در وزارت علوم، حالا با قوانین و مقررات تازه‌ای مواجه شده كه براساس تازه‌ترین آنها استادان دانشگاه‌های علوم پزشكی مسوول رصد كردن لباس دانشجوها معرفی شده‌اند.
به تازگی معاون فرهنگی و مشاوره معاونت دانشجویی وزارت بهداشت از نهایی شدن آیین‌نامه پوشش دانشجویان علوم پزشكی خبر داده كه براساس آن نظر استادها به عنوان مسوول رصد پوشش و رفتار حرفه‌ای دانشجویان ملاك عمل قرار می‌گیرد. به این ترتیب تنها حراست دانشگاه‌ها نیستند كه وظیفه نظارت بر پوشش دانشجویان هنگام ورود و خروج از دانشگاه را بر عهده دارند، بلكه این وظیفه بر دوش استادها در تمام محیط دانشگاه و كلاس‌ها قرار گرفته است. رونمایی از لباس فرم مشاغل در استانداری تهران نیز یكی دیگر از فعالیت‌های اخیر در ارتباط با پوشش بانوان در محیط‌های عمومی بوده است. آیین‌نامه جدید وزارت بهداشت نحوه پوشش صحیح زنان و مردان را در دانشگاه و بیمارستان‌های آموزشی مشخص كرده است؛ آیین‌نامه‌ای كه در شورای سیاستگذاری وزارت بهداشت نهایی شده و برای ابلاغ و اجرایی شدن منتظر نظر نهایی معاونت آموزشی وزارت بهداشت است. به نظر می‌رسد مفاد این آیین‌نامه همان مواردی باشد كه تاكنون نیز دانشجویان موظف به رعایت آنها بوده‌اند با این تفاوت كه معاون فرهنگی و مشاوره معاونت دانشجویی وزارت بهداشت مرجع اصلی نظارت بر پوشش دانشجویان را استادان دانشگاه ذكر كرده است. به گزارش مهر، وحید صرامی معاون فرهنگی و مشاوره معاونت دانشجویی وزارت بهداشت گفته است كه در این آیین‌نامه و شیوه‌نامه مرتبط با آن نحوه رسیدگی به صورت دقیق ذكر شده كه دانشگاه‌ها بدانند با مصادیق بدپوششی و بدرفتاری چگونه باید برخورد كنند. در آیین‌نامه حفظ حدود آداب اسلامی در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی مصوب وزارت علوم در سال ۱۳۶۶ تنها موردی كه می‌توان اعمال نظارت استاد درباره رفتار فرهنگی دانشجویان را برداشت كرد بند ۱۲ بود مبنی بر اینكه «روابط میان استادان و دانشجویان و كارمندان باید مطابق با مقررات دانشگاهی و ضوابط اخلاق اسلامی باشد و هرگاه كسی خلاف آن را مشاهده كرد بنا بر اصل نهی از منكر به متخلفان تذكر دهد و اگر تذكر او موثر واقع نشد مراتب را به مقامات مسوول دانشگاه اطلاع دهد.»
مسوول اجرای این آیین‌نامه در بند چهاردهم آن، روسای دانشگاه‌ها و مدارس عالی ذكر شده كه می‌توانند به كمك كمیته‌های انضباطی و هیات‌های رسیدگی به تخلفات اداری به آن رسیدگی كنند. در آیین‌نامه جدید تكیه اصلی مسوولان به استادهاست و این طور كه صرامی اعلام كرده استاد وظیفه اصلی نمره‌دهی به پوشش و رفتار حرفه‌ای دانشجو را بر عهده می‌گیرد: «ما روال را این طور دیده‌ایم كه مرجع گزارش‌دهنده ما استاد خواهد بود. ما نظر استاد را ملاك عمل قرار می‌دهیم چراكه معتقدیم استاد از نظر سطح اجتماعی فردی قابل اعتماد است كه با دانشجویان نیز در تماس است.»علاوه بر گزارش عملكرد دانشجویان در پوشش، استاد وظیفه نمره‌دهی را نیز بر عهده خواهد داشت، آن‌طور که دکتر وحید صرافی معاون فرهنگی وزارت بهداشت می‌گوید: «در آیین‌نامه پوشش دانشجویان علوم پزشكی، استاد وظیفه اصلی نمره‌دهی به پوشش و رفتار حرفه‌ای دانشجو را بر عهده می‌گیرد و ما راهكارهایی دیده‌ایم كه چطور معاونت آموزشی و استادان را در این موضوع دخیل كنیم. در واقع استاد به عنوان فردی كه در بیشترین مدت‌زمان می‌تواند رفتار دانشجو را رصد كند، علاوه بر نمره درسی در پایان هر نیمسال، نمره‌ای به عنوان پوشش و رفتار حرفه‌ای به دانشجو می‌دهد و در نهایت برای دانشجویان كارنامه فرهنگی صادر می‌شود.»معاون فرهنگی و مشاوره معاونت دانشجویی وزارت بهداشت گفته است آیین‌نامه به صورت مصداقی ورود پیدا نكرده است و كلیات مطرح می‌شود تا استاد نیز به یك مبصر بدل نشود. به گفته او «محیط بیمارستان به‌عنوان محیط آموزشی محسوب می‌شود و از این رو ما در آیین‌نامه شفاف بیان كرده‌ایم كه پوشش مردان و زنان چگونه باید باشد.» وزارت بهداشت این آیین‌نامه را پس از نهایی شدن در سال تحصیلی آینده اجرا می‌كند.
طرح یكسان‌سازی پوشش و لباس فرم مشاغل
مرداد ماه امسال بود كه موضوع یكسان‌سازی پوشش دانشجویان و طراحی لباس فرم برای آنها از سوی سرپرست اداره ترویج فرهنگ عفاف و حجاب مركز امور اجتماعی وزارت كشور مطرح شد، اما وزارت علوم این خبر را تكذیب كرد. جلیل دارا، مدیركل اداره امور فرهنگی وزارت علوم اعلام كرد، این وزارتخانه به دنبال یكسان‌سازی پوشش دانشجویی نیست. به این ترتیب موضوع لباس فرم برای دانشجویان ظاهرا منتفی شد اما تلاش برای ایجاد لباس فرم در بعضی مشاغل ادامه دارد. طهورا نوروزی، سرپرست اداره ترویج فرهنگ عفاف و حجاب مركز امور اجتماعی وزارت كشور بعد از تكذیب وزارت علوم بر لباس فرم دانشجویی در گفت‌وگو با خبرآنلاین گفت: «كمیته لباس مشاغل به دنبال یكسان‌سازی لباس دانشجویان نیست اما درباره ادارات فرق می‌كند. لباس‌ها در ادارات یك شكل و ضابطه‌مند می‌شود.»چنانكه در چند ماه اخیر تلاش‌هایی در این راستا صورت گرفته است. سی‌ام بهمن استانداری تهران از لباس فرم زنان شاغل استانداری و دیگر دستگاه‌های اجرایی تهران رونمایی كرد. تمدن، استاندار تهران درباره این طرح گفت: «اجرای ساماندهی پوشش اداری كاركنان دولت به صورت طرح ملی از استان تهران آغاز شده و در ادامه به تمام دستگاه‌های اجرایی دولت در سراسر كشور منتقل می‌شود.» به گفته او این طرح از فروردین‌ماه برای خانم‌های شاغل در دستگاه‌های دولتی اجرا می‌شود. استاندار تهران می‌گوید؛ طراحی لباس فرم مناسب برای آقایان شاغل هم در دستور كار قرار دارد و تلاش شده تا پوشش‌های طراحی شده از نظر بهداشت، سلامت و هزینه جوابگوی نیاز كاركنان باشد. به گفته او این اقدام با همكاری اداره كل امور بانوان و خانواده وزارت كشور و اداره كل امور بانوان و خانواده استانداری تهران، نظرخواهی از استادان دانشگاه انجام شده و مبتنی بر نظرسنجی از زنان شاغل در استانداری از نظر رنگ، نوع پارچه و طراحی بوده است. در این زمینه دولت كمك‌های مالی انجام می‌دهد اما به‌طور مشخص تامین هزینه‌ها از سوی كاركنان دولت مدنظر است. عباسی، مدیركل دفتر امور زنان و خانواده وزارت كشور هم درباره طراحی لباس مشاغل در گفت‌وگو با ایسنا تامین امنیت كاری به جای خودنمایی را از اهداف این طرح ذكر كرده و افزوده بود: رنگ‌ها و طرح‌هایی در نظر گرفته می‌شود كه متناسب با شوونات خانم‌ها باشد و مطمئنا از رنگ‌های تند كه زیبنده محیط كار نیست، استفاده نخواهد شد. گرچه علیرضا افشار، قائم مقام وزیر كشور در امور فرهنگی و اجتماعی در گفت‌وگو با ایسنا اعلام كرده استفاده از این لباس‌ها داوطلبانه است اما گفته‌های برخی مسوولان از ضرورت استفاده از این لباس‌ها حکایت دارد. آذر نظری، مشاور امور بانوان استانداری هم در گفت‌وگو با این خبرگزاری گفت: «از سال آینده بانوان موظفند برای یكسان‌سازی فرم‌های اداری با پوشش جدید در ادارات حاضر شوند.»همچنین در تعدادی از اداره‌های دولتی هم‌اكنون نیز از لباس فرم استفاده می‌شود. ۲۳ بهمن امسال معاون دانشجویی فرهنگی دانشگاه علوم پزشكی مشهد از اجرای طرح یكسان‌سازی پوشش كادر درمانی دانشگاه خبر داد. دكتر ناصر سرگلزایی این طرح را كه با اعتباری بیش از ۶۰۰ میلیون تومان اجرا شد، در راستای گسترش عفاف و حجاب دانسته بود. سازمان میراث فرهنگی نیز از اداره‌هایی است كه استفاده از لباس فرم در آن اجرایی شده است. اسفند ۸۸ بود كه معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی در همایش رونمایی پوشش كاركنان زن با استفاده از طرح‌های سنتی و صنایع دستی گفت: «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بنا بر وظیفه ای كه در حوزه اشاعه و ترویج طراحی سنتی و صنایع دستی بر عهده دارد، اقدام به طراحی پوشش كاركنان كرده است.»به گزارش ایلنا، تهمینه دانیالی با بیان اینكه در طراحی این پوشش دو رویكرد مورد نظر بوده است، تصریح كرد: «سعی شده در طراحی این پوشش به گونه‌ای عمل شود كه نشان‌دهنده حفظ مواریث فرهنگی و دینی ما باشد؛ به خصوص با توجه به اینكه در سال‌های گذشته تهاجم فرهنگی بیگانگان باعث ایجاد مشكلاتی در جامعه شده است.» دانیالی در رابطه با قیمت لباس‌های طراحی شده گفت: «هم اكنون مبلغ تمام شده هر یك از این لباس‌ها برای ما حدود صد هزار تومان بوده است؛ اما در صورتی كه این لباس‌ها به تولید انبوه برسند، قیمت تمام شده بین ۵۰ تا ۸۰ هزار تومان است.» دانیالی در آن زمان از استقبال وزیر آموزش و پرورش از این پوشش‌ها خبر داد و گفت: «می‌توان امیدوار بود كه در آینده‌ای نزدیك افراد شاغل در آموزش و پرورش نیز از این لباس‌ها به عنوان لباس فرم استفاده كنند.»روابط عمومی اداره راه و ترابری ۱۲ آبان ۸۹ از یكسان‌سازی پوشش بانوان این اداره خبر داد. حجت‌الاسلام محمود مرادی، دبیر ستاد صیانت از حریم امنیت عمومی و حقوق شهروندی مدعی شد این طرح با استقبال بانوان شاغل روبه‌رو شد و لباس‌های فرم زمستانی با رنگ سرمه‌ای و تابستانی با رنگ روشن و مقنعه‌های هماهنگ با این لباس‌ها در اختیار همكاران قرار گرفت.
۱۵ اسفند ۱۳۹۰
بر گرفته از مجله شرق