مارکس و انقلاب از منوچهر صالحی
مارکس انقلابها را «لوکوموتیو تاریخ» نامید. همچنین مارکس در «هیجدهم برومر» یادآور شد «انسانها خود سازندگان تاریخ خویشند، ولی نه طبق دلخواه خود در اوضاع و احوالی که خود انتخاب کردهاند، بلکه در اوضاع و احوال موجودی که از گذشته به ارث رسیده و مستقیمأ با آن روبرو هستند.» بنابراین آرزوهای فردی و گروهی کسانی که در انقلاب شرکت میکنند، فقط در انطباق با امکاناتی که در وضعیت موجود نهفتهاند، میتوانند برآورده شوند و نه بیشتر از آن.